Bolivia is een land van superlatieven en extremen. Zo herbergt het prachtige Andesland het hoogst bevaarbare meer, de hoogstgelegen stad en de grootste zoutvlakte ter wereld. Ook wonen in Bolivia de meeste inheemse volkeren van Latijns-Amerika. Verder telt Bolivia talrijke nationale parken, jungles, woestijnen, lagunas, prairies en een verscheidenheid aan rijke fauna. En wat te denken van fietsen op de gevaarlijkste weg ter wereld of de Che Guevara-trail? Bolivia telt ook verscheidene archeologische en inheemse vindplaatsen. Met de bruizende bergmetropool La Paz, de zilverstad Potosí en het gerieflijke Spaans-koloniale Sucre heeft Bolivia op stedengebied ook volop in huis. Wat je niet gaat vinden in Bolivia is zee. Sinds de Salpeteroorlog in 1884 ligt Bolivia namelijk volledig ingeklemd tussen andere landen.
La Paz: stad op eenzame hoogte
La Paz is de officieuze hoofdstad van Bolivia waar de regering zetelt. In een kom op 3600 meter omgeven door hoge bergen is La Paz zeer spectaculair gelegen. De vulkaan Illimani (6438 meter (!) en de buurstad El Alto bieden fantastische uitzichten op La Paz. Fascinerend zijn ook de bedrijvige inheemse markten waar indiaanse vrouwen met bolhoeden hun cocabladeren verkopen. Van alle markten die La Paz telt, spreekt de Mercado de Brujas het meest tot de verbeelding. Op de heksenmarkt worden foetussen van lama's aan de man gebracht die volgens lokale gebruiken geluk brengen. Maar deze zo inheemse stad heeft toeristen ook koloniale gebouwen te bieden, net als interessante musea. Een niet te missen museum is het educatieve Cocamuseum. Een nieuwe attractie van formaat is 's werelds hoogste kabelbaansysteem. De 4000 meter hoge kabelbaan verbindt La Paz met El Alto, een van de hoogstgelegen steden ter wereld.
Omgeving La Paz: dodenweg, Valle de la Luna en archeologische vindplaats
Yungas vormt een overgangsfase tussen de Amazone en de Andes in het noordwesten van Bolivia. Coroico, op 103 km ten noordoosten van La Paz, vormt hier de meest toeristische plaats. Tussen La Paz en de Coroico loopt de Camino a los Yungas, nog beter bekend als Camino de la Muerte. De 'dodenweg' is daadwerkelijk angstaanjagend te noemen vanwege de diepe kloven en de tientallen dodelijke ongelukken die jaarlijks te betreuren zijn. Tegelijkertijd is de weg die uitkijkt op de besneeuwde toppen van de Cordillera Real en de valleien van de subtropische Yungas regio ook van een zeldzame schoonheid. Deze gevaarlijke cocktail heeft een unieke toeristische attractie opgeleverd: met gevaar voor eigen leven naar beneden crossen met een mountainbike. Maar we moeten ook niet overdrijven...Want wie rijdt met betrouwbaar materiaal en niet al te overmoedig is, kan de fietstocht van 64 km ongetwijfeld navertellen...Ben je niet zo'n waaghals? Zet de afdaling van 3600 meter dan in met een gids.Op 36 km in noordelijke richting van La Paz bevindt zich Chacaltay. Met 5421 meter ooit het hoogste skigebied ter wereld. De gletsjer is echter als gevolg van de opwarming van de aarde volledig gesmolten. Wat gebleven is, zijn de formidabele uitzichten op La Paz en de 6088 meter hoge Huayna Potosí. Als we vanuit La Paz 15 km in zuidelijke richting gaan, dan arriveren we bij de voorstad Mallasa. De toeristische attractie hier is een fascinerend maanlandschap met kloven en opvallende rotsformaties: Valle de la Luna. Een soortgelijke plek vormt Muela del Diablo. Naast imposante rotsformaties zijn er fijne wandelroutes die uitkijken op La Paz.
Op 75 km ten westen van La Paz nabij het Titicacameer vinden we ook nog Tiwanaku. De bekendste archeologische vindplaats van Bolivia is Unesco Werelderfgoed. Tiwanaku stond aan de wieg van de Andesbeschaving en heeft veel invloed uitgeoefend op de Inca's. De stad werd ongeveer drieduizend jaar geleden gesticht en herbergde ooit 50.000 mensen. Wat bewaard is gebleven, is een mengelmoes van restanten van piramides, paleizen en voorwerpen.
Titicacameer en Isla del Sol
Een reis naar Bolivia zou niet compleet zijn zonder een bezoek aan het grootste meer van Zuid-Amerika. Het Titicacameer ligt in de Andes tussen Bolivia en Peru. Bolivia neemt 44 procent voor z'n rekening. Een boottocht over het meer op een hoogte van 3800 meter in een decor van eindeloos saffierblauw water, een strakblauwe lucht en omringende bergen is een ervaring die je zal bijblijven. Copacabana is de grootste stad aan het meer en tevens een toeristische uitvalsbasis voor Isla del Sol. Net als zijn Braziliaanse naamgenoot vind je er een strand, hoewel het er net wat minder swingt. Met haar Virgen de Copacabana is Copacabana een belangrijke katholieke pelgrimsplaats. Isla del Sol kent een rijke historie als religieus centrum in het Andesgebied, zelfs al ver voor het Incatijdperk. Volgens de Inca's werd de zonnegod Inti er geboren die het beginpunt van de beschaving inluidde volgens de legende. Op de eilanden bevinden zich verschillende inheemse dorpjes en circa tachtig ruïnes waarvan de meeste stammen uit de Incaperiode van de 15e eeuw.
Noordoosten: Amazone
Het Amazonegebied neemt de helft van de oppervlakte van Bolivia voor zijn rekening. Hierbinnen liggen drie juwelen van nationale parken. Tegen de grens van Peru aan vinden we de eerste. Zo groot als El Salvador kent Parque Nacional Madidi een uitzonderlijk hoge biodiversiteit: bergen van wel 6000 meter hoog, pampa's, tropische regenwouden, circa 1000 vogelsoorten, 4700 plantsoorten en 5 katachtigen waaronder de poema en de jaguar. Het Madidipark kan bereikt worden door de Benirivier over te steken vanuit Rurrenabaque. 'Rurre' is bij toeristen niet alleen een geliefde uitvalsbasis voor de Amazone maar ook voor de pampa's. Tegen de grens van Brazilië aan in het departement Santa Cruz vinden we het tweede park. Parque Nacional Noel Kempff Mercado telt maar liefst vijf verschillende ecosystemen en staat te boek als het hoogtepunt van het Amazonegebied. Zoetwaterdolfijnen, zwarte jaguars en ruim zeventig soorten reptielen vormen een greep uit de rijke fauna. Voor wie veel wil zien: trek minimaal een week uit voor dit nationale park.
Het Amazonegebied neemt de helft van de oppervlakte van Bolivia voor zijn rekening. Hierbinnen liggen drie juwelen van nationale parken. Tegen de grens van Peru aan vinden we de eerste. Zo groot als El Salvador kent Parque Nacional Madidi een uitzonderlijk hoge biodiversiteit: bergen van wel 6000 meter hoog, pampa's, tropische regenwouden, circa 1000 vogelsoorten, 4700 plantsoorten en 5 katachtigen waaronder de poema en de jaguar. Het Madidipark kan bereikt worden door de Benirivier over te steken vanuit Rurrenabaque. 'Rurre' is bij toeristen niet alleen een geliefde uitvalsbasis voor de Amazone maar ook voor de pampa's. Tegen de grens van Brazilië aan in het departement Santa Cruz vinden we het tweede park. Parque Nacional Noel Kempff Mercado telt maar liefst vijf verschillende ecosystemen en staat te boek als het hoogtepunt van het Amazonegebied. Zoetwaterdolfijnen, zwarte jaguars en ruim zeventig soorten reptielen vormen een greep uit de rijke fauna. Voor wie veel wil zien: trek minimaal een week uit voor dit nationale park.
Centrale Hooglanden: Cochabamba, nationale parken en Sucre
Gelegen in het hart van Bolivia is Cochabamba een bedrijvige en aangename stad. De nodige reizigers strijken neer in de derde stad van Bolivia vanwege het uitgaansleven en de relaxte (studenten)sfeer. Verder vind je er de grootste markt van het land. Ten noorden van Cochabamba bevindt zich Parque Nacional Tunari. Een toegankelijk nationaal park met valleien, bossen en warme bronnen. Het park is vernoemd naar de hoogste piek in centraal Bolivia: Cerro Tunari (5200 meter). 140 kilometer ten zuiden van Cochabamba vinden we Parque Nacional Torotoro. Dit park wordt in groten getale bezocht vanwege de unieke bewaard gebleven dino-voetstappen van 145 miljoen jaar oud. Maar het nationale park heeft ook spectaculaire kloven, grotten, watervallen en natuurlijke baden voor je in petto. Op 132 km ten oosten van Cochabamba bevindt zich Incallajta. De belangrijkste Inca vindplaats van Bolivia maakt onderdeel uit van het Unesco Werelderfgoed.
Op 338 km ten zuiden van Cochabamba vinden we het prachtige Sucre. De wettelijke hoofdstad van Bolivia kent een oogstrelend historisch centrum met karakteristieke witte huizen. Uitgerust met een aangenaam klimaat wordt ze dan ook niet zonder reden vaak aangemerkt als mooiste stad van Bolivia. De kosmopolitische universiteitsstad kent een levendig uitgaansleven met volop bars en restaurants waar buitenlandse reizigers zich thuisvoelen. Probeer zeker de lokale culinaire specialiteit: salteñas, heerlijke met vlees gevulde pasteitjes.
Zuidwesten: zoutvlaktes Uyuni en de hoogstgelegen stad ter wereld
Op 162 km ten zuidwesten van Sucre vinden we Potosí. Gelegen op een hoogte van 3900 meter is dit de hoogstgelegen stad ter wereld van zijn omvang. De zilverstad was ooit een puissant rijke stad dankzij het eindeloze zilver dat uit de Cerro Rico werd gehaald. Begin 17e eeuw was het met 150.000 inwoners zelfs de grootste stad van de Nieuwe Wereld. Hoewel de grote koloniale huizen en pleinen nog een beetje doen herinneren aan de rijkdom van vervlogen tijden is de enorme welvaart die ze had verloren gegaan. Bij het winnen van het zilver lieten honderdduizenden inheemse inwoners en slaven het leven. En nog steeds vallen er veel slachtoffers onder de huidige mijnwerkers. Wie het harde leven van de mijnwerkers met eigen ogen wil bekijken, kan zelf afdalen met een tour. Overigens niet geheel zonder risico's. De gids neemt je mee in de zilvermijnen gewapend met dynamiet, alcohol en cacaobladeren, het gebruikelijk gereedschap voor veel mijnwerkers.
Een van de opmerkelijkste landschappen van Zuid-Amerika vind je in zuidwestelijk Bolivia op ruim 200 km van Potosí: Salar de Uyuni. De zoutvlaktes zijn zelfs uitgegroeid tot één van de grootste bezienswaardigheden van Zuid-Amerika. Goed voor 10 miljard ton zout, strekt het grootste zoutmeer ter wereld zich uit van het toeristenplaatsje Uyuni tot de Chileense grens. Dat is maar liefst 12.000 km²! Het zijn niet alleen de zeer fotogenieke glinsterende vlaktes die toeristen trekken maar ook haar omgeving: eindeloos wit tegen een blauwe hemel. Ook de besneeuwde bergtoppen, vulkanen, geisers, meters lange cactussen en flamingo's trekken reizigers aan. Gezien haar vele attracties is een meerdaagse excursie aan te bevelen.
Een van de opmerkelijkste landschappen van Zuid-Amerika vind je in zuidwestelijk Bolivia op ruim 200 km van Potosí: Salar de Uyuni. De zoutvlaktes zijn zelfs uitgegroeid tot één van de grootste bezienswaardigheden van Zuid-Amerika. Goed voor 10 miljard ton zout, strekt het grootste zoutmeer ter wereld zich uit van het toeristenplaatsje Uyuni tot de Chileense grens. Dat is maar liefst 12.000 km²! Het zijn niet alleen de zeer fotogenieke glinsterende vlaktes die toeristen trekken maar ook haar omgeving: eindeloos wit tegen een blauwe hemel. Ook de besneeuwde bergtoppen, vulkanen, geisers, meters lange cactussen en flamingo's trekken reizigers aan. Gezien haar vele attracties is een meerdaagse excursie aan te bevelen.
Zuidoosten: Santa Cruz, nationale parken, jezuïetenposten en Che Guevara
Na La Paz telt Santa Cruz de meeste inwoners van Bolivia, een kleine anderhalf miljoen. Hoewel de hoofdstad van de gelijknamige provincie geen grote bezienswaardigheden kent, zijn er voldoende redenen om er een paar dagen neer te strijken. Santa Cruz voelt Braziliaans aan (ook qua temperatuur) en is wat dat betreft een welkome afwisseling met de hooggelegen Boliviaanse steden als La Paz. Santa Cruz dat een levendig uitgaansleven kent, is een handige uitvalsbasis voor verschillende trekpleisters in de omgeving. Ten westen van Santa Cruz vinden we bijvoorbeeld Parque Nacional Amboró. Met circa 912 vogelsoorten geliefd bij vogelaars. Ook het charmante kosmopolitische plaatsje Samaipata waar opvallend veel nationaliteiten wonen, is een fijne uitvalsbasis voor het nationale park. Op een paar kilometer van Samaipata vind je ook nog El Fuerte. Een pre-hispaanse ceremoniële plaats dat deel uitmaakt van het Unesco Werelderfgoed. Wie op zoek is naar de Che Guevara-trail gaat nog iets zuidelijker naar Vallegrande. In dit kleine koloniale plaatsje bevindt zich de eerste begraafplaats van de Argentijnse revolutionair. Tot de trail behoort ook het 50 kilometer zuidelijker gelegen plaatsje La Higuera waar Che Guevara werd doodgeschoten in 1967. Ten noordoosten van Santa Cruz bevinden zich de overgebleven jezuïetenmissies van Chiquitos, Unesco Werelderfgoed. Indianen werden hier in de 18e eeuw ondergebracht in dorpen en bekeerd tot het christendom, maar met behoud van hun eigen cultuur. In 1767 kwam een einde aan deze harmonieuze samenleving toen de Spanjaarden de jezuïeten het land uitgooiden.
Spaans leren in Bolivia
De studentenstad en koloniale trekpleister Sucre is de populairste en meest toegankelijke Boliviaanse stad om Spaans te leren. Het stadscentrum van Sucre rijkelijk bezaaid is met bars en restaurants en ongetwijfeld loop je er de nodige buitenlandse taalstudenten tegen het lijf. Ook in Cochabamba en La Paz zijn Spaanse taalscholen te vinden voor buitenlanders. Naast de taalscholen kun je ook nog kiezen voor scherp geprijsde privélessen gegeven door particulieren. Wel heb je dan minder zekerheid wat betreft het niveau en de didactische vaardigheden van docent. Het Spaans dat in Bolivia gesproken wordt verschilt niet heel veel van andere Zuid-Amerikaanse landen. Spaans is in Bolivia wel minder dominant dan in veel andere Zuid-Amerikaanse landen. Grofweg 30 procent van de bevolking spreekt namelijk een inheemse taal. Basiskennis van het Spaans is desalniettemin een must want Engels wordt in Bolivia nauwelijks gesproken. Feitjes
Grootte: 1.098.581 km² (29,4 keer Nederland)
Inwoners: 11.633.371
Hoofdstad: Sucre