Kerst in Spanje
In aanloop naar kerst
Al weken voor het kerstfeest kun je in de Spaanse straten fraaie kerstverlichting verwachten. Dit bereikt een hoogtepunt in het laatste weekend voor kerst. Straten en etalages zijn dan prachtig versierd met kerstlampjes en belenes (kerststallen) terwijl overal villancicos (kerstliedjes) klinken. Op veel Spaanse pleinen staan levensgrote kerststallen opgesteld waar het kerstverhaal wordt nagespeeld. Daarnaast zijn kerstmarkten de afgelopen jaren sterk in opkomst in Spanje. Madrid spant hierin de kroon met kerstmarkten verspreid over heel de stad.
In de periode voorafgaand aan het kerstfeest wordt Spanje verder in zijn greep gehouden door de grote kerstloterij. Deze wordt treffend El Gordo (de vette) genoemd vanwege de enorme prijzenpot van ruim 2 miljard euro. De Spanjaarden hebben extra tijd om hun lotnummer in de gaten te houden, want in tegenstelling tot Nederlanders sturen ze geen kerstkaarten naar familieleden of vrienden die ze in de kerstperiode zien.
Kerstavond in Spanje
In Spanje speelt kerstavond (Nochobuena) de hoofdrol tijdens het kerstfeest. Dit is in Spanje een echte familiegelegenheid. Omgeven door overheerlijke Spaanse gerechten en wijnen komen families in huiselijke kring samen om urenlang te tafelen. Wie in Spanje bivakkeert tijdens kerst dient er dan ook maar beter op voorbereid zijn dat restaurants en bars gesloten zijn...een zeldzaamheid in het land. Een populaire traditie op kerstavond is het zingen van villancicos. Een daarvan kennen we allemaal: Feliz Navidad! Na het diner is het tijd voor een niet weg te denken drankje tijdens kerstavond: cava. Traditiegetrouw gaan veel Spaanse families na het kerstdiner tegen middernacht naar de Misa del Gallo. In de nachtmis klinken opnieuw liederen ter ere van el Niño Jesús (het kindje Jezus) onder begeleiding van traditionele instrumenten als de zambomba (rommelpot) en de pandereta (tamboerijn).
Traditionele kerstgerechten
Een typisch Spaans kerstgerecht? Dat is traditiegetrouw pavo asado (gebraden kalkoen). Hoewel tegenwoordig steeds meer Spanjaarden andere gerechten op tafel zetten. Geliefd tijdens het kerstdiner zijn mariscos (zeevruchten), en dan in het bijzonder langostino (zeekreeft). Verder hebben de Spaanse regio's zo hun eigen kerstfavorieten. Zo eet een Madrileen graag lubina (zeebrasum), de Bask angula (jonge aal) en de Aragonees bacalao al arriero (kabeljauwsoep). Natuurlijk ontbreekt het niet aan een goede Spaanse wijn op tafel!
Een typisch Spaans fenomeen tijdens kerst zijn de overheerlijke kerstzoetigheden: dulces navideños. Fotogeniek suikergoed dat als nagerecht bij de koffie wordt gegeten. Populair daarbij zijn mazapán (marsepein) en turrón (nougat van honing en amandelen). Niet aan te slepen tijdens de kerstperiode is Turrón de Jijona. Deze beroemde nougat wordt al eeuwenlang in het plaatsje Jijona in de provincie Alicante gemaakt.
Eerste kerstdag in Spanje
Op eerste kerstdag komen Spaanse families opnieuw bij elkaar voor een uitgebreide lunch. Deze bestaat vaak uit vis en schelpdieren en ook de dulces verschijnen weer op tafel. Hoewel het gebruikelijk is dat cadeautjes voor de kinderen pas worden uitgedeeld op Driekoningen, vieren steeds meer Spaanse families de komst van. Papa Noel (de kerstman) op eerste kerstdag. Voor elk familielid liggen dan cadeautjes klaar onder de kerstboom of naast de open haard. Daarnaast is het op eerste kerstdag traditie om met de hele familie de kerststal in te richten.
Tweede kerstdag in Spanje
In tegenstelling tot Nederland kent Spanje geen tweede kerstdag! Alhoewel, families mogen in sommige regio's op 26 december graag samenkomen om de restjes van het kerstmaal op te peuzelen. Zo maken de Catalanen cannelloni klaar waar ze het vlees van de dag ervoor in verwerken. De Catalanen vieren tevens Día de San Estebán, een feestdag die oorspronkelijk overigens niets met kerst te maken heeft.
De weken na kerst
In de weken na kerst is het nog niet voorbij met de feestelijkheden in Spanje! Met de jaarwisseling en Driekoningen volgen namelijk nog twee andere belangrijke feesten. Op oudejaarsavond komen Spaanse families bijeen voor een uitgebreid diner. Traditiegetrouw klinkt op de nationale zender TVE de klokslagen van de Madrileense Puerta del Sol. Een bijzonder en inmiddels bekend Spaans ritueel rond middernacht is las doce uvas de la suerte. Het idee is dat bij elk van de twaalf klokslagen gretig een druif naar binnen gewerkt wordt. En als dit lukt dan weet je een ding zeker: je bent een jaar lang verzekerd van geluk! Daarna volgen de gelukswensen en wordt het nieuwe jaar ingeluid met een goed glas cava.
In Spanje is Driekoningen een belangrijk kinderfeest vergelijkbaar met onze Sinterklaasviering. Reyes Magos begint op 5 januari met spectaculaire optochten door tal van Spaanse steden. Dat gaat gepaard met een regen van snoepgoed. De climax voor de kinderen volgt in de nacht van 5 op 6 januari. Want dan volgen de langverwachte cadeautjes die in heel Spanje door de drie koningen eigenhandig worden afgeleverd. Op 6 januari zijn de Spaanse kinderen dan ook volop in de weer met hun nieuwe speelgoed.
Terug