Zeven dagen in verbluffend Biskaje

Dwalen door groene valleien, balanceren boven dramatische kliffen en proeven van eindeloze delicatessen: de Noord-Spaanse provincie Biskaje wordt vaak ten onterechte uitsluitend aangedaan voor een kort bezoek aan de hoofdstad Bilbao. De unieke Baskische cultuur, de verrassende natuur en het gematigde klimaat maken Biskaje echter met gemak een volwaardige vakantiebestemming.

'Elk gehucht hier heeft een kerkje, een veld om cesta punta te spelen en een restaurant.' Zigor Bereziartua Oarbeaskoa van het provinciale toerismebureau vat de Baskische bergprovincie Biskaje treffend in drie woorden samen: historische architectuur, Baskische cultuur en sterrenwaardige gastronomie spelen hier de hoofdrol. In dit gebied geen hete costa's of Spaanse droge vlaktes: groene bossen vormen een fluwelen deken over de gebergtes en in de zomer zijn temperaturen van 22 graden niet ongebruikelijk. Dit gematigde klimaat in combinatie met cultuur en natuur maken Biskaje een perfecte vakantiebestemming voor wie een andere kant van Spanje wil leren kennen. We sliepen in Bilbao en verkenden vanaf hier zeven dagen lang deze bijzondere provincie.

Dag 1: Vlaggenschip Bilbao

Bilbao als standplaats nemen zonder het beroemde Guggenheim Museum te bezoeken is als naar Parijs gaan zonder de Eiffeltoren te zien. Maar het Guggenheim is meer dan een museum. Het bouwwerk is het symbool van de wedergeboorte van een stad die tot ver in de jaren tachtig een grauwe, naargeestige enclave van industrie en scheepvaart was aan de vervuilde monding van een rivier. Na een overstroming in '83 werd besloten de stad te vernieuwen met aandacht voor welzijn van de bewoners. Wegen, spoorwegen en industrieterreinen maakten plaats voor brede wandelboulevards, een metro, een tram en parken. Het hedendaagsekunstmuseum, dat werd gebouwd na een aanbod van de Baskische regering aan de prestigieuze Soloman R. Guggenheim Foundation, vormt het symbool van de verandering. Het museum werd in 1997 officieel geopend en trekt sindsdien een toenemende stroom toeristen naar de stad. Het museum is vooral bekend om het indrukwekkende exterieur dat werd ontworpen door de Canadees-Amerikaanse architect Frank O. Gehry, maar eenmaal binnenin zien we dat het Guggenheim meer is dan een mooie buitengevel: het bouwwerk herbergt prachtige ruimtes waarvan het minimalisme een perfect compliment biedt voor de kunstwerken. Wie het museum niet bezoekt voor de relatief kleine vaste collectie of de wisselende exposities, kan genieten van de indrukwekkende architectuur aan de binnen- en buitenzijde van het pand.

Na een bezoek aan het Guggenheim ontdekken we wat de stadsvernieuwing Bilbao verder heeft gebracht. De Iberdrolatoren is vlak naast het Guggenheim gebouwd en is met 165 meter het hoogste bouwwerk van Baskenland. De zachte glazen lijnen van de toren vormen vanuit alle hoeken van de stad een herkenningspunt boven de horizon. Daaronder zien we de tramlijn die de bewoners langs de bochtige rivier vervoert tot aan het vernieuwde voetbalstadion San Mamés, de thuisbasis van Athletic Bilbao. Als we over de Zubizuriloopbrug lopen, vinden we het ultieme symbool van oud en nieuw: hier wordt het moderne Isozakibouwwerk omhelst door de façades van een oud warenhuis.

De moderne loopbrug vormt de toegang tot een totaal nieuwe wereld: het Abandodistrict. In deze wijk wordt het straatbeeld gevormd door neoclassicistische gevels en wijde avenues. Straten als de Gran Via geven deze wijk uit het einde van de negentiende eeuw de metropolitaanse uitstraling van steden als Parijs of Madrid. Bekende bouwwerken als het Azkuna Zentroa en het oude station van Abando geven het geheel extra allure. Vanuit het Plaza Moyúa, het hart van de wijk, vullen we onze avond met de vele restaurants, winkels en cafés in de wijk.

Dag 2: Uitkijken over de kliffen van Biskaje

'Goed nieuws: je hoeft vandaag niet te reserveren!' Het meisje in het kassahokje kijkt ons aan als een quizmaster die mededeelt dat we de hoofdprijs hebben gewonnen. De buit: we mogen een kerkje van nog geen twintig vierkante meter aan de noordkust bezoeken zonder reservering. Het maximale aantal bezoekers voor San Juan de Gaztelugatxe is die dag nog niet bereikt, een unicum sinds het rotseiland met het kerkje erop enkele jaren geleden in de populaire televisieserie Game of Thrones verscheen. Het eiland vormde de inspiratie voor Dragonstone: de thuisbasis van de familie Targaryen in de fantasyserie. Het is begrijpelijk waarom de tv-scouts iets mystieks zagen in deze plek op nog geen uur rijden van Bilbao: de zwarte kliffen torenen dramatisch boven de baai uit, links en rechts steken puntige rotsen uit de wilde blauwe oceaan en in het midden van het schouwspel ligt een imposante rotspartij waarop een trap van meer dan tweehonderd treden leidt naar een kleine gebedsplaats, waarvan aangenomen wordt dat de eerste versie reeds in de negende eeuw werd gebouwd.

Het beklimmen van de kliffen en het rotseiland zijn een flinke inspanning geweest in de ochtend, gelukkig ligt op een uurtje rijden een perfecte plek om te lunchen en ontspannen. In het hart van het vissersdorpje Lekeitio kronkelen oude straatjes zich tegen de heuvels op. De Spanjaarden vleien zich erdoorheen met strandstoelen en zonnebrillen, vastberaden om een plek te veroveren op de twee bochtige strandjes die zich tussen de rotspartijen en kades hebben gewrongen. De muziektent op het dorpsplein rust lui in de schaduw van de bomen en in het haventje ademen kleine plezierbootjes gezamenlijk op het ritme van de kalme turquoise golven. Na de lunch vinden we nieuwe energie en beklimmen we de houten trappen, steigers en kades die samen een pad vormen langs de kliffen, tot we in het westen van de baai de kleine vuurtoren vinden die de ingang van de baai markeert.

Dag 3: Geheimen in de bergen van het westen

De heuvels in het westen van Biskaje liggen er verlaten bij. Ze krijgen nauwelijks bezoek van toeristen, terwijl een autorit door de groene valleien een prachtige dagtocht vormt. De bochtige wegen leiden slechts af en toe langs beige gehuchten met oude kerktorens. Een van die dorpjes is Balmaseda, waar een imposante brug uit de Romeinse tijd de twee oevers van de rivier met elkaar verbindt. Aan een zijde van de brug drinken oudere dorpsbewoners koffie bij de taverne op het dorpsplein. De gele Sint-Jacobsschelp die op een paaltje is geschilderd verraadt dat zij soms bezoek krijgen van wandelaars die onderweg zijn naar Santiago de Compostella.

We rijden verder richting het westen, door het weidse glooiende landschap van Valle de Villaverde naar Karrantza, waar berggeitjes aan de wegkant knabbelen en bruine koeien ongestoord de groene heuvels bewonen. De auto krijgt moeite met het gevecht tegen het steile asfalt wanneer we naar de top van de Ranero rijden. Hier, op het dak van de provincie, bevinden zich onder het rotsoppervlak de grotten van Pozalagua. De druipstenen in deze dimverlichte spelonken zijn uniek in de wereld en herbergen voor geologen nog vele geheimen. Het is alsof iemand duizenden marmeren scheepstouwen tegen de rotswanden heeft gesmeten. Na een uur door de grot te hebben gedwaald, genieten we van een late lunch met uitzicht over de vallei, terwijl vogels onder ons cirkelen in de stilte. De middag sluiten we af met een wandeling door het natuurpark Armañón, voordat we terug richting Bilbao rijden.

Dag 4: Industriële revolutie, strand en historisch uitgaan

De metrorit vanaf hartje Bilbao naar Las Arenas duurt slechts 20 minuten, maar het tempo in het aangrenzende dorpje ligt lager en de straten zijn er stil. Bordjes wijzen toeristen richting een brug. Dit lijkt op het eerste gezicht niet de meest interessante bezienswaardigheid, totdat de enorme rode Bizkaiabrug voor ons opdoemt. Aan het bouwwerk van ruim 60 meter hoog en 160 meter lang hangt een bakje dat auto's en personen over het water naar de overzijde van de rivier tilt, waar ze worden opgewacht door het historische plaatsje Portugalete. Het bouwwerk werd aan het einde van de negentiende eeuw ontworpen door een leerling van Gustave Eiffel, die een brug ontwierp die het scheepvaartverkeer op de rivier niet zou verstoren. De brug werd voltooid in 1893 en is daarmee de oudste transporterbrug ter wereld en Unesco-erfgoed.

De rest van de middag kiezen we voor ontspanning aan het nabijgelegen strand van Gexto, waarlangs toeristen rustig heen en weer slenteren over de trage boulevard. Wie enkele extra stops met de metro meegaat, vindt meer stranden in Berango en Sopela. Hier komen de Bilbaínos heen wanneer zij in de zomer genieten van hun vrije middagen.

In de late middag nemen we de metro terug naar de stad en stappen we uit bij Casco Viejo. Hier torenen de rode, oranje en gele gevels hoog boven de smalle straten uit van de wijk die ruim 700 jaar geleden tot stand kwam. Rood-groen-witte vlaggen wapperen trots in het historisch labyrint in de bocht van de rivier, dat rijkelijk is gevuld met boetiekjes, cafés en restaurants. 's Avonds vullen de straten zich hier met uitgaanspubliek van alle nationaliteiten. Wij vergezellen hen en genieten van de frisse Baskische wijn Txakoli met pintxos, de typische kleine hapjes die alle barren in Baskenland naast hun drankjes serveren.

Dag 5: Van Picasso tot de haven

Op zo'n drie kwartier met de trein van Bilbao ligt de inspiratie van Picasso's meest beroemde schilderij: het dorpje Guernica. Dit dorpje werd in 1937 door de Duitse en Italiaanse luchtmacht gebombardeerd in opdracht van Franco, omdat Guernica werd gezien als noordelijk centrum van verzet. Guernica heeft een rijke historie als centrum van Baskische autonomie, waarvan een speciale boom nog altijd het symbool vormt. Gedenktekens, een replica van het schilderij van Picasso en een klein vredesmuseum vertellen in het dorpje het verhaal van vlammen, kogels en totale destructie. Ooggetuigenverslagen en een audiovisuele voorstelling in het museum maken de gebeurtenis grijpbaar voor bezoekers.

We vervolgen onze rit met de trein, vanuit waar we een prachtig uitzicht hebben over het natuurgebied Urdaibai. Deze unieke biosfeer bestaat uit moerassen, zandbanken en eilanden en is door Unesco uitgeroepen tot beschermd gebied. Vele vogels vinden hier hun thuis en dat maakt Urdaibai perfect voor wandelaars en vogelaars. 

Een perfecte plek voor wijn in de namiddag vinden we in Bermeo, onder de smalle panden die in vrolijk geel, roze en groen boven de haven uittorenen. Kleine trappen en steegjes bieden toegang tot de smalle straten die uitzicht bieden op de haven. Aan de overkant van het water bakenen steile groene kliffen de golf van Biskaje af. Bij de restaurantjes drinken we Txakoli met de Spanjaarden terwijl we genieten van de warme julizon. 

Dag 6: Wandelen in het hart van de provincie

Via twee slapende dorpjes aan de voet van het nationaal park Urkiola rijden we omhoog, het berggebied in. Bovenin betreden we wandelpaden die plotseling onderbroken worden door weilanden, waarin we vrij kunnen rondlopen. Naast de bellen van de grazende paarden en het ruisen van de wind klinkt er niets op deze hoogte. De grijze bergwand onttrekt zich ferm aan het warme groen en de wolken zorgen voor een lichtspel boven de bossen, weilanden en dorpjes in de diepte. Er zijn hier nauwelijks wandelaars, ondanks de prachtige route over de smalle paden tussen de bergen en de rivier. Urkiola is perfect in zijn rust en een dag wandelen in de bergen vormt een prettige afwisseling met het levendige Bilbao.

Wie naast de natuur ook een plek in het hart heeft voor goed eten, vindt op de weg terug naar Bilbao de ideale combinatie van de twee in restaurant Azurmendi. Dit beroemde driesterrenrestaurant is uitgeroepen tot het meest duurzame van de vijftig beste restaurants ter wereld. Azurmendi is slechts een voorbeeld van de centrale plaats die uitstekende gastronomie inneemt in de Baskische cultuur. Baskenland zou maar liefst veertig restaurants tellen die een of meerdere sterren kregen toegekend, en is daarmee een van de beste plekken ter wereld voor culinair toerisme. Volgens Zigor Bereziartua Oarbeaskoa van het toerismebureau is dat niet verrassend: 'Eten is een zeer belangrijk onderdeel van de Baskische cultuur. Zelfs als we zaken doen, dan doen we dat aan de eettafel.'

Dag 7: Op zoek naar historie

Op de laatste dag van onze vakantie overschrijden we de grenzen van de provincie, om ons op nog geen uur rijden van Bilbao te storten in de geschiedenis van Vitoria-Gasteiz, de officieuze hoofdstad van Baskenland. Hier komt het parlement van de autonome regio samen. De beklimming van het oude centrum, dat zich via smalle straten tegen een heuvel vlijt, wordt ons makkelijk gemaakt door een serie roltrappen die middenin de straten zijn aangebracht, een moderne manier om de middeleeuwse stad te blijven omarmen. Op het Plaza de los Fueros spelen mannen cesta punta: het typisch Baskische spel dat ook wel de snelste balsport ter wereld wordt genoemd. Het spel doet denken aan squash: men lanceert een bal met een speciale bat tegen de muur, en de tegenspelers moeten deze terugslaan. De bal kan daarbij snelheden van 300 km per uur bereiken.

Na een dag slenteren door het historische Vitoria sluiten we onze reis af in onze thuisbasis Bilbao. Hier brengen we op onze laatste avond een bezoek aan La Ribera, de overdekte markt aan de oever van de Nerviónrivier. Lange tijd vormden de kraampjes met vis, hammen en groenten samen de grootste overdekte markt van Europa. Onlangs is het gebouw uit 1929 volledig gerenoveerd en sindsdien biedt het eveneens ruimte aan barren en eetgelegenheden. Hier kijken we tevreden terug op onze afwisselende week in Biskaje vol bergen, stranden, historie, kunst, vissersdorpjes, steden en culinaire hoogtepunten, en storten we ons nog eenmaal in overheerlijke wijnen en pintxos.

Bijzondere adresjes Bilbao

Hotel Gran Bilbao Veelzijdig en goed aangeschreven hotel op 800 meter van Casco Viejo. Unieke kamers die allemaal een eigen ontwerp kennen. Tal van diensten en voorzieningen waaronder restaurants en een fitnessruimte. Hotel Gran Bilbao verwierf in 2017 de award 'European Stylish Hotel of the Year'. 

Troka Aventura Zoek je iets bijzonders op outdoor gebied? Ga het beleven met Troka Abentura aan de Baskische kust! Coasteering, kajakken, Big SUP, surfen en hiken in een decor van woeste stranden, kliffen, valleien en bergen. Bekijk de vele outdoor mogelijkheden van Troka. 

Instituto Hemingway Van reguliere Spaanse cursussen tot internships, bij dit taalinstituut is het allemaal mogelijk. Neem een kijkje op de website van Instituto Hemingway voor alle mogelijkheden.