Guanajuato is misschien wel de meest charmante en romantische stad van Mexico. Eeuwenlang was de zilverstad zelfs 's lands rijkste stad. Dat heeft gezorgd voor een prachtige koloniale nalatenschap dat tegenwoordig zorgvuldig bewaard wordt als Unesco Werelderfgoed. Wat ook helpt is de magistrale ligging in een dal nauw ingeklemd tussen bergen. Wie de universiteitsstad in oktober bezoekt valt met zijn neus in de boter als de stad zich onderdompelt in het theaterfestival Cervantino.
Zilvermijnen en revolutie
in 1558 werd voor het eerst zilver gevonden in Guanajuato. Snel zou de stad uitgroeien tot het grootste zilvercentrum ter wereld die toen nog behoorde tot Nieuw-Spanje. Een van de mijnen, La Valenciana, was goed voor tweederde van de zilverproductie wereldwijd! Door de enorme welvaart verrees het ene na het andere monumentale gebouw. In 1810 kwam een gemêleerde groep van inheemse arbeiders, intellectuelen en mijnbaronnen in opstand tegen Spanje. Zij vormde de bakermat voor de Mexicaanse revolutie. Een legende met Pípila in de hoofdrol. De mijnwerker wist een belangrijke opslagplaats in brand te steken en zou zo de beslissing weten te forceren in de felle strijd met de Spanjaarden. Met het reusachtige Pípila-monument heeft Guanajuato deze plaatselijke held in ieder geval gepast geëerd. Bij dit monument ligt een mirador waarvandaan je het wonderschone Guanajuato in vol ornaat kunt bewonderen en in een fraai plaatje kunt vangen.
Ronddwalen door nauwe straatjes en gezellige pleintjes
Guanajuato is gemaakt om te slenteren dankzij haar vele callejones, monumenten en het autovrije centrum. Begin bij het gepolijste en sfeerrijke Jardín de la Unión. Dit knusse hoofdplein met zijn aantrekkelijke cafés en restaurants vormt het toeristisch hart van Guanajuato waar toeristen, studenten en mariachi elkaar treffen. Aan het plein liggen verschillende bezienswaardigheden, zoals de barokke kerk San Diego en het prachtige neoklassieke Teatro Juárez. Een kilometer ten westen van Jardín de la Unión vinden we het tweede centrum van de stad rondom Mercado Hidalgo. Bij deze markthal liggen Plaza San Roque en Plazuela San Fernando met zijn vele kramen en restaurants. Als je verder loopt, kom je uit bij een aantal trappen die je brengen naar de Guanajuato's smalste en steilste straten. Voordat je er erg in hebt sta je bij de vermaarde Callejón del Beso: Steeg van de Kus. Beroemd geworden door een legende uit de 19e eeuw over een verboden romance tussen een mijnwerker en een meisje uit een rijke familie die elkaar niet mochten zien. De mijnwerker huurde daarom maar een huis pal tegenover de woning van zijn geliefde om zo toch heel dicht bij haar kunnen zijn. Sterker nog, ze konden elkaar letterlijk kussen vanaf het balkon. Zo is deze zeer smalle straat uitgegroeid tot een toeristische attractie van formaat.
Cultuur- en universiteitsstad
Guanajuato wordt niet zonder reden Mexico's cultuurstad genoemd. Wie door de stad slentert zal veel muzikanten en artiesten tegenkomen in de vorm van spontane theatervoorstellingen op plekken als Plaza Jardín de la Unión. Het jaarlijkse culturele hoogtepunt van de stad vormt
Festival Internacional Cervantino in oktober. Het theaterfestival werd ooit opgezet door Mexicaanse studenten als eerbetoon aan Miguel de Cervantes. Inmiddels is het festival uitgegroeid tot een zeer breed cultureel evenement met artiesten, theatermakers en straatmuzikanten afkomstig uit alle werelddelen. In Guanajuato is ook één van de meest prestigieuze universiteiten van het land gevestigd die vooral hoog aangeschreven staat op de gebieden theater, muziek, recht en mineralogie. De charmante Universidad
is helemaal in koloniale stijl hoewel het gebouw in werkelijkheid stamt uit 1955. Het meest in het oog springend zijn haar steile trappen die bevolkt worden door studenten die er genieten van de zon en het uitzicht. Dat Guanajuato veel aantrekkingskracht uitoefent op (taal)studenten laat zich raden met deze ingrediënten.