Reisinspiratie voor Peru

Inca's en Spanjaarden

Peru kent een bewogen en interessante geschiedenis. Wie heeft niet gehoord van de Incas en de Inca-stad Machu Picchu. De meest aansprekende indiaanse stam uit Peru kende hun Gouden Eeuw tussen 1430 en 1532. Hun rijk bestreek toen een lengte van 4000 kilometer, van het huidige Colombia helemaal tot het noordwesten van Argentinië. Peru vormde hiervan het hart met Cusco als hoofdstad. Totdat in 1532 Francisco Pizarro met zijn gevolg arriveerde. Hoewel zijn leger slechts 168 Spanjaarden telde, waren ze met hun moderner wapentuig en paarden beter uitgerust waren dan de Inca's. De timing van de Spanjaarden was in ieder geval optimaal want de Inca-leider Atahualpa was net in een machtsstrijd verwikkeld met zijn broer Huascar. De conquistador uit het Spaanse Trujillo wist hier sluw gebruik van te maken. Sterker nog, hij was niet vies van een portie bedrog. Hij ontvoerde eerst de ongewapende Inca Huáscar die eerder nieuwsgierig dan bang was voor de Spanjaarden. Pizarro vroeg eerst om een flink som losgeld. Toen hij deze eenmaal ontvangen had (letterlijk schatkamers vol met goud) liet hij de Inca-vorst zonder pardon executeren op de Plaza de Armas in Cusco. Daarna ging het snel. In 1535 stichtte de veroveraar Lima dat later zou uitgroeien tot het culturele en bestuurlijke hart van Zuid-Amerika. Met Pizarro liep het overigens evenmin goed af. Reeds in 1541 werd hij in Lima vermoord door Diego de Almagro II en zijn gevolg. Een wraakactie voor de executie van zijn vader (Diego de Almagro) die samen met Pizarro Peru veroverde en als de Europese ontdekker van Chili geldt.

Lima: veelzijdige Latijns-Amerikaanse miljoenenstad

In de hectische hoofdstad van Peru wonen ruim 9,9 miljoen Peruanen. Wie door de grijze lucht heen kan kijken, zal merken dat Lima veel smaken heeft. Als je maar een paar dagen de tijd hebt, richt je dan op twee stukken van de stad: het historische centrum en het meer gepolijste Miraflores. Het oude centrum is interessant vanwege de zeer rijke koloniale geschiedenis van Lima, de musea en het ongepolijste Peruaanse stadsleven. De Spaanse koloniale periode vind je volop terug aan de Plaza Mayo. De stad werd hier niet alleen gesticht, in de rijke kathedraal aan het centrale plein ligt ook Francisco Pizarro begraven. Niet minder boeiend is het San Francisco-complex. In de catacomben liggen namelijk honderden schedels en botten opgestapeld. Een luguber gezicht!

Het welvarende Miraflores is aan de kust gelegen met spectaculaire kliffen die uitkijken over de Grote Oceaan. Naast een groot uitgaansaanbod herbergt de wijk fijne parkjes, theaters en verrassende markten. Het kustgebied van Lima telt verschillende stranden die populair zijn voor surfen en paragliden. Maar misschien wel de allergrootste attractie Lima is het onovertroffen culinaire aanbod. Probeer in Lima in ieder geval de beroemde ceviche en de al zo net zo legendarische pisco sour, dé Peruaanse cocktail. 

Cusco en het Inca-gebied

Gelegen op een hoogte van 3399 meter is de voormalige Inca-hoofdstad Cusco uitgegroeid tot de toeristische hoofdstad van Peru. Het fraaie oude koloniale centrum en de vondst van Machu Picchu in 1911 zijn hier belangrijke verklaringen voor. Plaza de Armas vormt het pakkende hart van Cusco omgeven door verscheidene imposante koloniale gebouwen. Hiertoe behoren de kathedraal, het Santa Catalina-klooster en het Inca-museum. Met zijn smalle en steile straatjes is de kunstenaarswijk San Blas niet minder aantrekkelijk. Cusco is tevens een ideale uitvalsbasis voor de Heilige Vallei waar tal van oude Inca-plaatsen te bewonderen zijn.

Op slechts een paar kilometer van Cusco liggen de ruïnes van het Inca-fort Sacayhuamán gebouwd met enorme granieten stenen die de Spanjaarden ook zouden gebruiken. Op 33 kilometer van Cusco is ook nog Písac gelegen. Een groot complex dat landbouwterrassen herbergt. Písac is ook bekend om zijn markt die veel toeristen trekt. Op 60 kilometer ten noordwesten van Cusco vinden we Ollantaytambo, zowel een stad als een archeologische vindplaats en een van de vertrekpunten voor het Incapad. Ollantaytambo omvat stenen terrassen en een fort waar de Baños de la Princesa (de baden van de princes) en een Intihuatana (een zonnewijzer) trekpleisters vormen.

Machu Picchu en het Incapad

Voor velen het ultieme doel van hun reis naar Peru: Machu Picchu. Deze onovertroffen Incastad is een architectonisch meesterwerk in een zeldzaam mooie setting. Magistraal verborgen op een hoogte van 2490 meter omringd door twee bergtoppen werd Machu Picchu nooit ontdekt door de Spanjaarden. De ruïnes, de één nog spectaculairder dan de ander, kun je op verschillende manieren bezoeken. Een intensieve manier is via de meerdaagse Inca-trail, in het Spaans bekend onder de Camino Inca. Onder begeleiding van een gids en dragers loop je in een magisch decor van bergen, wouden en jungles en Inca-ruïnes naar de ultieme climax: Machu Picchu. Maar je kunt ook net als de meeste reizigers de afstand overbruggen per trein om te arriveren in Aguas Calientes waar je kunt overnachten. De panorama's vanuit de trein op de Heilige Vallei zijn al een heel mooi voorproefje. Steeds populairder als alternatief voor Machu Picchu is Choquequirao. Deze oude Incastad toont veel gelijkenissen met Machu Piccchu maar is bij het grote publiek veel minder bekend. Choquequrao is pas sinds kort bereikbaar voor toeristen nadat een brug werd aangelegd over de ruige Aprimec-rivier. 

Titicacameer: eilanden en inheemse cultuur

Op 391 kilometer ten zuidoosten van Cusco vinden we de belangrijkste stad aan het oogverblindende Titicacameer: Puno. De hoofdstad van de gelijknamige provincie bevindt zich op een hoogte van 3827 meter. Dat betekent een flink portie zon met aangename temperaturen overdag. Dit is 's avonds wel anders wanneer het flink afkoelt. Soms zelfs tot onder het vriespunt. Hoewel Puno over een aardige koloniaal centrum beschikt en redelijk wat uitgaansvertier biedt, wordt de folklorehoofdstad van Peru vooral aangedaan als uitvalsbasis voor het beroemde Titicacameer. Bij de haven van Puno is het dan ook een komen en gaan van passagiersboten die rondvaarten op het meer verzorgen. Een boottocht op het prachtige Titicacameer is zeker een onvergetelijke ervaring. Stel je maar voor dat je vaart onder een strak blauwe hemel bergen en bijzondere eilanden tegemoet vaart.  Van de toeristische rieteilanden van Uros tot het fascinerende Taquile-eiland. Het zuidoostelijk gelegen Puno vormt overigens ook een goede tussenstop voor La Paz en Chili, mocht je die kant ook nog op willen. 

Zuidkust: Pisco, Islas de Ballestas, sandboarden en de Nazcalijnen 

Op 250 kilometer ten zuidwesten van Lima vinden we Pisco. Helaas zijn veel koloniale gebouwen van de havenstad verwoest als gevolg van de aardbeving van 2007. Maar de stad wordt nog steeds veel bezocht. Bijvoorbeeld als uitvalsbasis voor nabijgelegen natuurattracties. Op 27 kilometer ten zuiden van Pisco bevindt zich Reserva Nacional de Paracas. Het reservaat dat voor een groot deel bestaat uit het schiereiland Paracas, herbergt een grote verscheidenheid aan exotische vogels en zoogdieren als schildpadden en hagedissen. Ook kent het vele stranden. Daartoe behoort het bekende surfstrand Atenas. Paracas is het belangrijkste stadje van het schiereiland waarvandaan bootexcursies vertrekken naar Islas de Ballestas. Tot de trekpleisters van de Peruaanse Galápagos behoren pinguïns en uit de kluiten gewassen zeeleeuwen.

Als we verder zuidoostelijk opschuiven komen we uit bij het wonderbaarlijke Huacachina dat gesitueerd is in één van de droogste gebieden ter wereld. Omgeven door zandduinen wordt het dorpje van nog geen 100 inwoners wordt met de dag populairder. Ze is dan ook een prachtige oase waar sandboarden een geliefde activiteit is. Op slechts 4 kilometer van Huacachina vinden we Ica, de wijnstad van Peru. Naast de wijn- en piscobodega's is Museo Regional de Ica het bezoeken waard. Als we 150 kilometer zuidelijker opschuiven dan arriveren we in Nazca. De stad bevindt zich in de omgeving van één van de topattracties van Peru: de Nazcalijnen. De raadselachtige geogliefen van zo'n 300 dieren en mythische wezens werden waarschijnlijk tussen 500 v.Chr. en 500 n.Chr. aangebracht. Er wordt gedacht dat ze zijn aangebracht om goden te imponeren. Hoewel je de wereldberoemde Nazcalijnen vanaf een uitkijkpunt kunt bewonderen is er eigenlijk maar een manier om ze te spotten: met het vliegtuig!  

Zuid-Peru: Arequipa en canyons

Wie heeft gebivakkeerd in de hogere gelegen delen van Peru kan in Arequipa even helemaal tot rust komen. Alles lijkt in de tweede stad van Peru aangenaam: de blauwe heldere lucht, de temperatuur, de gastronomie en het sierlijke oude centrum dat is opgetrokken uit het witte steen afkomstig van de omringende vulkanen. Het weidse Plaza de Armas is het logische vertrekpunt voor je verkenning. Aan dit aangename plein liggen stijlvolle hotels en restaurants en pronkt de enorme witte kathedraal. Hoewel Arequipa veel koloniale hoogtepunten telt, springt het kolossale Santa Catalina klooster er echt uit. Het Monasterio de Santa Catalina is met zijn wijkjes, patios, rijkdom en legendes overweldigend. Vanwege zijn goede restaurants is Arequipa een heerlijke bestemming om culinair te genieten van al het lekkers wat de Peruaanse keuken te bieden heeft.

Maar Arequipa is ook een uitstekende uitvalsbasis voor omringende natuurschatten. Zoals een aantal verbluffende canyons. De beroemdste daarvan? Dat is de op 160 kilometer gelegen Cañon del Colca. Met zijn 3501 meter de op één na diepste kloof ter wereld. Als je geluk hebt, word je naast fantastisch uitzichten ook getrakteerd op voorbijvliegende condors. De grootste vliegende vogels ter wereld! Of ga voor de minder bekende Cañon de Cotahuasi die zich op 400 kilometer ten noordwesten van Arequipa bevinden. Deze tussen de besneeuwde bergtoppen van Coropuna en Solimana gelegen canyon (eveneens een van de diepste ter wereld) bevindt zich in een beschermd natuurpark.  Vele medicinale planten als anijs, munt, en donkere maïs komen hier voor. Daarnaast kun je er heerlijke hotsprings en watervallen verwachten. 

Amazonegebied: junglemetropool Iquitos

Maar liefst de helft van Peru bestaat uit Amazonegebied, hoewel er nog geen vijf procent van de bevolking woont. Met ruim 470.000 inwoners mogen we Iquitos een junglemetropool noemen. Alleen bereikbaar per vliegtuig of boot is Iquitos voor veel reizigers het vertrekpunt voor een excursie in het regenwoud. Dankzij de rubberhandel ontwikkelde deze levendige stad in het noordoosten van Peru zich eind 19e eeuw in rap tempo. De rubberhausse zorgde voor grote rijkdom en rubberbaronnen. Zoals Carlos Fitzcarrald (1862-1897) naar wie een provincie is vernoemd en de film Fitzcarraldo uit 1982 op werd gebaseerd.

Op 20 kilometer ten zuiden van Iquitos bevindt zich Reserva Nacional Allpahuayo Mishana. Dit nationale reservaat staat bekend om zijn uitzonderlijke biodiversiteit, waaronder 112 amfibiesoorten en zo'n 600 vogelsoorten. Verder zuidelijk ligt Reserva Nacional Pacaya Samiria. Met 20.800 km² het grootste natuurreservaat van Peru. Ook Pacaya Samiria staat bekend om zijn talrijke dier- en plantsoorten. Daartoe behoren jaguars en de arapaima, één van de grootste zoetwatervissen ter wereld. In het zuidoostelijke deel van het Amazonegebied, ten noordoosten van Cusco, ligt Parque Nacional del Manu. In dit Unesco-reservaat dat deels toegankelijk is voor toeristen, bevinden zich spectaculaire nevelwouden met daarin tal van exotische dieren waaronder de toekan, de reuzenotter en de tapir.

Outdoor in de Cordillera Blanca en pre-Incaplaatsen

Op 420 kilometer ten noorden van Lima vinden we Huaraz. Deze outdoorplaats is geliefd bij een internationaal gezelschap hikers en mountainbikes als uitvalsbasis voor de imposante Cordillera Blanca. Samen met de gebergtes langs de Chileens-Argentijnse grens behoort ze tot de hoogste bergen van Zuid-Amerika. De Cordillera Blanca strekt zich 200 kilometer in noordwestelijke richting uit en herbergt maar liefst 23 pieken van boven de 5000 meter. Hiertoe behoort de Huascarán, met 6768 meter de hoogste berg van Peru. De Cordillera Blanca die behoort tot Parque Nacional Huascarán, herbergt ook de grootste concentratie gletsjers in de tropische zone van de wereld en prachtige meren. Zoals het kraakblauwe Laguna 69. Huaraz wordt ook aangedaan als uitvalsbasis voor het 86 kilometer oostelijker gelegen Chavín de Huantar. Dat is Peru's belangrijkste pre-Incaplaats. Het 800 v.Chr. gebouwde complex geldt als het enig bewaard gebleven overblijfsel van de Chavín-cultuur. Het belangrijkste gebouw van Chavín de Huántar is de hoofdtempel die is uitgerust met ondergrondse gangen. Ook een aanrader als uitvalsbasis voor het nationale park is Caraz, dat 70 kilometer boven Huaraz ligt. Kleiner en rustiger bevindt het dorp zich dichter bij de hike-vertrekpunten.

Noord-Peru: koloniale architectuur, moddersteden en surfen

Op 551 kilometer ten noorden van Lima bevindt zich de havenstad Trujillo. De grootste stad in het noorden van Peru en 's lands derde stad biedt reizigers koloniale architectuur, musea en een aantal opvallende archeologische steden. Op slechts 5 kilometer van Trujillo bevindt zich de modderstad Chan Chan. De oude hoofdstad van het Chimúrijk voortkomend uit de Moche- en Chimú-cultuur wordt gezien als de grootste precolumbiaanse stad van Zuid-Amerika en geldt als grootste adobestad ter wereld. Het gebied van 20 km² werd gerealiseerd tussen 850 en 1470. Ooit omvatte ze negen paleizen waarvan het Tschudi-paleis bewaard is gebleven. Eveneens een creatie van modder vormen de dubbele piramides Hueca del Sol en Hueca de la Luna, geflankeerd door de Cerro Blanco. Bivakkeer je in Trujillo bivakkeert en wil je een dagje strand meepakken? Dan kun je een uitstapje maken naar het relaxt surfstadje Huanchaco.

Op 204 kilometer ten noorden van Trujillo vinden we het levendige Chiclayo. De vierde stad van Peru biedt een aantal koloniale bezienswaardigheden maar toeristen komen vooral voor het nabijgelegen Museo Tumbas Reales de Sipán. Dit spectaculaire museum in de stad Lambayeque toont de ontdekking van het graf van Señor de Sipán, een oude heerser uit de 3e eeuw. Deze grootse precolumbiaanse tombe werd in 1987 ontdekt door de Peruaanse archeoloog Walter Alva. Voor archeologische voorwerpen van de Moncha- en Inca-culturen kun je het eveneens in Lambayeque gelegen Museo Arqueológico Nacional Brüning bezoeken. Verder naar het noorden bij de grens van Ecuador bevinden zich een aantal betere Peruaanse surfstranden. De populairste bestemming aan deze kuststrook is Máncora. De badplaats trekt een bont gezelschap van Zuid-Amerikaanse toeristen, gringos én surfers. Deze laatste groep af op de fantastische golven. Feestgangers slaan in Máncora toe tijdens het zomerseizoen dat loopt van december tot april. In het uiterste noorden van Peru valt voor natuurliefhebbers van alles te beleven. Zo kun je de reservaten als Santuario Nacional Manglares de Tumbes (bekend vanwege zijn mangrovebos) en Parque Nacional de Tubes (geliefd bij vogelaars dankzij 270 vogelsoorten) bezoeken. 

Culinair Peru

De Peruaanse keuken wordt hevig bewierookt in de internationale culinaire wereld. Het geheim? Dat is in de eerste plaats de reusachtige verscheidenheid aan producten dankzij de talrijke landschappen, de verscheidene microklimaten en de visrijke oceaan. Een andere verklaring voor het succes is de genialiteit van een aantal Peruaanse chef-koks die tot de beste ter wereld behoren. De bekendste daarvan is Gastón Acurio, maar ook Virgilio Martínez Véliz, weet er lustig op los te combineren. Daarnaast stelt de Peruaanse keuken zich volop open voor buitenlandse invloeden en dat leidt weer tot zeer interessante fusions.

Het bekendste Peruaanse gerecht is zonder twijfel ceviche: rauwe vis gemarineerd in limoensap, al dan niet gecombineerd met ui, aji (een scherpe peper), maïs en tal van andere producten. Lima kent een oneindig aantal cevicherías en mag dan ook met recht de hoofdstad van de ceviche worden genoemd. Evenmin weg te denken in de Peruaanse keuken is de aardappel. Peru telt maar liefst 3000 soorten waarvan de meeste zoet zijn. De al zeer rijke Peruaanse keuken kent ook nog een aparte (fusion) stroming genaamd chifa. Een mix van de Peruaanse en de Chinese keuken. Voor avontuurlijke fijnproevers is Lima het mekka voor de Peruaanse fusion-keuken. Naast de hoofdstad mag ook het zuidelijke Arequipa niet onvermeld blijven als culinaire topstad, in het bijzonder voor lunches. Lekker eten hoeft in Peru niet duur te zijn, zeker als je je stort op de eerdergenoemde chifa. Of ga net als veel Peruanen gewoon voor een Menú del día? Dat betekent vaak een hoofdgerecht en een soep waarmee je voor de rest van de dag wel even zoet bent. Tenslotte mag natuurlijk het nationale drankje van Peru niet onbesproken blijven: pisco. Deze sterke drank gedestilleerd uit druiven vinden we ook terug in het populairste Peruaanse drankje: Pisco Sour. Opgeklopt eiwit met limoen en pisco maken deze heerlijke zuurzoete cocktail. 

Feitjes 
Grootte: 1.285.216 km² (34,4 keer Nederland)
Inwoners: 33.684.217
Hoofdstad: Lima