Ingeklemd tussen de Sierra Maestra en de Caribische Zee in het uiterste oosten van Cuba geldt het broeierige Santiago als de meest Afrikaanse en muzikale stad van Cuba. Met reden. De Afrikaanse roots en de typisch Cubaanse muziek zijn overal aanwezig. De tweede stad van Cuba beschikt over een indrukwekkend oud centrum dat overloopt van de bezienswaardigheden, passie en historie. In de omgeving liggen ook nog eens aantrekkelijke stranden en de beroemdste kerk van Cuba in het verschiet.
De roemruchte geschiedenis van Santiago de Cuba
In 1515 werd Santiago de Cuba gesticht door Diego Velázquez. Het geboortehuis van deze conquistador en gouverneur bevindt zich aan het Parque Céspedes. Uit 1522 naar verluid het oudste huis van Cuba. Dankzij haar ligging werd Santiago in datzelfde jaar nog uitgeroepen tot hoofdstad van Cuba. Hoewel Havana in die zelfde eeuw de nieuwe hoofdstad zou worden, bleef Santiago een belangrijke stad. Ook als uitvalsbasis voor conquistadores als Hernán Córtez. De veroveraar van Mexico was ook even burgemeester van Santiago de Cuba. Omdat de stad regelmatig te kampen had met piratenaanvallen werden in de 17e eeuw een aantal stevige bolwerken opgeworpen. Een daarvan is Castillo del Morro. Een vesting op 10 kilometer ten zuiden van Santiago bij de Baai van Santiago en tegenwoordig een bezienswaardigheid. Onderdeel van de roemruchte geschiedenis van Santiago is ook de aanval van Fidel Castro op de Moncada-kazerne. De sluwe Castro deed dit niet geheel toevallig op 26 juli 1953. De stad was aan het bijkomen van een enorme carnavalskater. Hoewel de aanval mislukte (Castro was een van de weinige overlevenden) had hij wel naam gemaakt. Deze grote kazerne (nu een museum) kan ook nog bezocht worden.
Het stadshart van Santiago de Cuba: Parque Céspedes
Rondom dit sfeervolle en levendige stadsplein is op elk moment van de dag van alles te zien en te beleven. Het is een plek waar jong en oud elkaar ontmoet. Waar altijd muziek klinkt. Waar jiniteros en jiniteras (fanatieker dan elders in Cuba) jagen op toeristen voor alles en nog wat. Met de bezienswaardigheden die op en rondom het plein liggen, kun je met gemak een dag vullen. Een mooie plek om te beginnen is Casa Granda. Vanaf het dakterras van dit historische en stijlvolle hotel kijk je als een vorst uit over het gehele Céspedespark. Bijvoor het gemeentehuis waar Fidel Castro op 1 januari 1959 zijn eerste toespraak hield. Naast het eerdergenoemde Casa de Diego Velázquez kun je ook het 18e eeuwse geboortehuis van de beroemde dichter José Heredia zien liggen. Tegenover Hotel Casa Granda vinden we ook nog het beroemde Casa de la Trova. De bekendste plek van Cuba voor Trova! Typische Cubaanse muziek die vooral in Santiago de Cuba populair is. Maar ook de broeierige ambiance maakt een bezoek aan dit sprankelende muziekhuis een onvergetelijke belevenis. Ten oosten van Parque Céspedes loopt de Calle Heredia. De gezelligste straat van Santiago de Cuba. Muzikanten spelen hier voortdurend, in de muziekhuizen of gewoon op straat.
Het kleurrijke Tivolí
Ten zuidwesten van Parque Céspedes is het pittoreske Tivolí gelegen. Kenmerkend voor deze wijk zijn haar steile straten en de verscheidenheid aan bevolkingsgroepen die hier wonen: Dominicanen, Puerto Ricanen en bovenal Jamaicanen. Niet zo vreemd overigens als je weet dat Santiago de Cuba nabij Jamaica en de Dominicaanse Republiek ligt. Onderweg loop je ongetwijfeld aan tegen de Calle Padre Pico. Een bekende steile trap die leidt naar Tivolí. Een must see is ook Balcón de Valázques. Ooit bedoeld voor het spotten van piraten en inmiddels een mirador die garant staat voor een weids uitzicht op Tivolí en de Baai van Santiago de Cuba. Als je nog een stukje doorloopt in noordwestelijke richting dan kom je vanzelf uit bij de haven. Evenmin onvermeld mag blijven is de Cementerio de Santa Ifigenia. Een bekende begraafplaats op drie kilometer ten noordwesten Parque Céspedes gelegen. Hier liggen prominenten begraven als Carlos Manuel de Céspedes, José Martí, Emilio Bacardí, de revolutionair Frank País én recent Fidel Castro.
In de omgeving van Santiago de Cuba
Op 20 kilometer van Santiago de Cuba vinden we het dorp El Cobre. Beroemd vanwege de Basílica de Nuestra Señora de la Caridad del Cobre. Deze elegante basiliek met zijn 254 treden tezamen met zijn omgeving vormen een prachtig plaatje. Een grote attractie binnen is de Zwarte Madonna. Rijkelijk versierd met juwelen. Goed om te weten. Op 8 september (Maria-Geboorte) wordt het beeld uit de kerk gehaald voor een processie. Let ook op de bonte verzameling ex voto's. Hiertoe behoren brieven, medailles en zelfs aarde uit Angola waar Cubaanse soldaten actief waren. 10 kilometer ten zuidwesten van Santiago bevindt zich het eerdergenoemde Castillo del Morro. Het robuuste verdedigingswerk (Unesco Werelderfgoed) biedt een formidabel uitzicht op de Baai van Santiago. Verder weg gelegen, maar ook Parque Baconao is interessant voor een dagtocht. In het bijzonder voor kinderen die zich hier zullen vermaken met een aquarium en grote beelden van dinosauriërs. Stranden in de omgeving van Santiago? Daarvoor ga je naar het appetijtelijke Playa Siboney dat op 19 kilometer ten oosten van de stad is gelegen.